سرگیجه گوش
سرگیجه گوش
سرگیجه گوش : سرگیجه واقعی یا true vertigo حالتی است که فرد احساس می کند اجسام و اشیا اطراف در حال گردش دورانی هستند؛ به نحوی که محیط دور سر فرد در حال چرخش است. یا اینکه فرد در حال چرخیدن به دور اشیا اطراف می باشد.
البته حالت های دیگری مانند سبکی سر، سنگینی سر، سیاه رفتن چشم ها یا عدم تعادل نیز به عنوان سرگیجه مطرح می شوند که این حالات سرگیجه واقعی نیستند، گرچه ممکن است همراه با سرگیجه واقعی باشد.
دلایل بروز سرگیجه
سرگیجه علل مختلفی دارد. بعضى از انواع آن مربوط به سیستم اعصاب مرکزی است که سرگیجه مرکزی نام دارد و مربوط به متخصصین اعصاب هست.
نوع دیگر هم مربوط به سیستم تعادلی گوش می شود که سرگیجه های محیطی نامگذاری شده اند. این افراد باید به متخصصین گوش و حلق و بینی مراجعه کنند.
سرگیجه وضعیت خوش خیم
شایع ترین حالت سرگیجه ، سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم یا BPPV هست. در این حالت فرد با تغییر وضعیت سر مانند شانه کردن موها یا شستشوی سر ، جا به جایی سر، پهلو به پهلو شدن در بستر دچار سرگیجه ناگهانی می شود که می تواند با حرکت ناگهانی چشم ها، عدم تعادل و حتی افتادن و در موارد بسیار شدید می تواند همراه با حالت تهوع و استفراغ باشد.
سرگیجه ها چند ثانیه و حداکثر یک تا دو دقیقه طول می کشند. ماهیت آن به صورت حمله ای و ناگهانی است. با تشدید شدن این حالات ممکن است شدت آن تا یک هفته طول بکشد و بعد از آن آرام آرام علايم کمتر خواهد شد. البته ممکن است 4 تا 6 ماه بعد مجدد حمله به بیمار رخ بدهد.
دلایل مختلفی سبب ایجاد سرگیجه وضعیتی می شوند اما چیزی که درباره فیزیولوژی و پاتولوژی سرگیجه قابل بحث است، جابه جایی قطعاتی در کانال های مجاری نیم دایره ای گوش درونی است. در واقع با حرکت ناگهانی سر این قطعات جابه جا می شوند و باعث تحریک رشته های عصبی شده و فرد دچار سرگیجه شدید می شود.
در مواردی که فرد سابقه ضربه به سر دارد، به دنبال بیماری های ویروسی حتى مثل کرونا یا به دنبال بی تحرکی طولانی و نیز با افزایش سن ، ممکن است حملات سرگيجه را در فرد در پی داشته باشند.
تشخیص نوع سرگیجه
جهت تشخیص این نوع سرگيجه، شرح حال بسیار مهم است .سرگیجه کوتاه مدت اما ناگهانی و شدید و به دنبال حرکت ناگهانی سراتفاق می افتد. البته براى تشخيص یک سری مانور هایی هم وجود دارد که مانور های تشخیصی و بعد مانور درمانی هست.
مانور تشخیصی توسط متخصص گوش و حلق و بینی صورت می گیرد که طی آن بررسی می شود سرگیجه مربوط به گوش هست یا خیر و اینکه کدام گوش درگیر است.
درمان
پس از تشخیص سرگیجه مانور درمانی به نام دیکس هالپایک Dix Hallpike توسط متخصص گوش و حلق و بینی در مطب انجام می شود. این مانور به سادگی انجام شده و هیچ مشکلی برای بیمار ایجاد نمی شود.
بیش از 90 درصد بیماران تنها با انجام یک مرتبه این مانور که چند دقیقه طول می كشد، درمان می شوند و حتی نیاز به مصرف دارو هم ندارند. گاهی در مواردی که سرگیجه شدید باشد ممکن است یکبار دیگر مانور تکرار شود.
مراقبت های بعد از انجام مانور درمانی
- پس از انجام تست فرد باید به مدت دو هفته از حرکت های ناگهانی سر پرهیز کند و دقت کند که به هنگام حرکت، سر به روی تنه باشد. در واقع بیمار باید همچون آدم آهنی حرکت کند و چرخش سر باید همراه با چرخش تنه باشد.
- از حرکت های ناگهانی و سریع به سمت بالا و پایین خودداری نمایید.
- در 48 ساعت اول بعد از مانور، حین خواب باید وضعیت بیمار سر و گردن در زاویه 45 درجه قرار گرفته و سر بالا تر از تنه باشد. بهتر است دو بالش را کنار سر قرار داده تا به پهلو ها جابجا نشود تا قطعات جا اندازی شده مجدد به جای قبلی خود بازگردند.
- رژیم غذایی که بعد از انجام مانور توصیه می شود، رژیم غذایی کم نمک و کم چربی است. البته می توان شیرینی و کربوهیدرات مصرف کرد.
- می توان از دارو هایی مثل بتاهیستین استفاده کرد. این دارو باعث می شود که خونرسانی به قسمت های حلزونی گوش درونى بهتر صورت گیرد و تا حدودی به درمان سرگیجه کمک خواهد کرد.
- در حالات شدید سرگیجه که معمولا بیمار در روز های اول با آن مواجه می شود، می توانید از دارو های ضد سرگیجه مثل دیمن هیدرینات استفاده کرد تا علائم کنترل شود.
